Ngũ quốc lân bang Trò Xuân Phả

Đặc trưng của trò Xuân Phả với 5 điệu múa dân gian đặc sắc có tên gọi "Ngũ quốc lân bang đồ tiến cống" gồm:

Trò Hoa LangTượng trưng cho người Hà Lan (Công ty Đông Ấn) tiến cống. [6] Trò Hoa Lang với các nhân vật ông, cháu, mế nàng và mười quân. Trang phục gồm áo dài, đầu đội mũ cao da bò, tay trái cầm quạt tay phải mái chèo, đeo mặt nạ cũng làm bằng da bò phết sơn trắng, mắt có lông công. Mũ Chúa được chạm rồng, chạm mặt nguyệt ở mũ Quân.

Trò Tú Huần hay Lục Hồn Nhung Trò Tú Huần có trang phục đầu đội mũ loóng làm từ tre, đeo mặt nạ gỗ miêu tả bà cố, mẹ và mười người con được chia thành 5 cặp, mặt vẽ theo độ tuổi từ trẻ đến già với 1, 2... 5 cái răng. Mũ tre đan như rế nồi úp ngược có lạt tre làm tóc bạc, đội trên miếng khăn vuông vải đỏ bịt đầu tóc. Nghe hồi trống, cụ cố già, người hầu bên cạnh cầm quạt, lượn hai vòng quanh sân nghè, vái chào. Bà mẹ gõ xênh nhảy theo nhịp ba gần ban thờ, quỳ vái. Theo nhịp trống, 10 con chia thành từng đôi, tiến lùi theo mẹ múa.

Trò Ai Lao Tượng trưng người Thái-Lào tiến cống. Trò Ai Lao gồm có Chúa Lào đích thân vua vào chúc mừng, có người hầu theo sau đấm lưng, lính bảo vệ (mười quân), voi và hổ nhảy múa theo tiếng xênh tre được gõ nhịp liên hồi, biểu trưng cho sức mạnh săn bắt nhưng cũng rất mềm mại, uyển chuyển. Chúa đầu đội mũ cánh chuồn mặc áo chàm xanh. Quân lính đội mũ rễ si, quấn phá ngang vai, chân mang xà cạp và tay cầm xênh tre xếp thành hai hàng với những điệu múa mô phỏng việc săn bắn hái lượm.

Trò Ngô QuốcTượng trưng người Trung Hoa tiến cống. Trò Ngô Quốc có hai nàng tiên, ông chúa và mười quân đầu đội nón lính, áo màu lam, tay cầm mái chèo trông như người Mãn Thanh. Đầu màn có xuất hiện nhân vật người bán thuốc, người bán kẹo và thầy địa lý múa một đoạn ngẫu hứng rồi nhường chỗ cho các nàng tiên cùng chúa và đoàn quân đi ra. Kết thúc trò cũng là điệu chèo thuyền với lời ca lưu luyến: ... Gió tăm tắp buồm chạy ra khơi/ Chàng về Bắc quốc, em thời An Nam/ Mưa đâu chớp đấy cho cam/ Mưa qua thành Lạng chớp ngàn mây xanh. Màn diễn gồm các điệu múa quạt, múa khăn rồi múa mái chèo.

Trò Chiêm ThànhTương trưng người Champa tiến cống. Trò Chiêm Thành ngoài chúa, quân còn có thêm nhân vật phỗng. Áo chúa bằng đậu, áo quân bằng lụa, đều nhuộn màu đỏ hồng và không thêu thùa hoa văn. Chúa và quân đều vấn khăn vuông đỏ thành hai sừng thẳng đứng trên đầu. Áo phỗng là cổ sòi, cổ xiêm quấn xung quanh mình. Sau khi chúa đọc văn tế và hai phỗng dâng hương, đoàn quân ngậm mặt nạ gỗ kỳ dị nhảy múa, giống các tư thế trong các tượng Chàm cổ.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trò Xuân Phả http://baothanhhoa.vn/vn/van-hoa/n103909/Doc-dao-t... http://dantri.com.vn/van-hoa/tro-xuan-pha-tro-dien... http://www1.vtc.com.vn/vod/19717/Lang-Viet:-Lang-V... http://suckhoedoisong.vn/tro-xuan-pha-chuyen-bay-g... http://vanhoadoisong.vn/news/index.php?&strurl=891... https://web.archive.org/web/20140714150234/http://... https://web.archive.org/web/20140714193850/http://... https://baothanhhoa.vn/doi-song-xa-hoi/vi-the-cua-... https://tiasang.com.vn/-van-hoa/tro-xuan-pha-1210 https://thoxuan.thanhhoa.gov.vn/web/trang-chu/tin-...